15 müttəfiq respublikalardan ibarət Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqının tərkibində yaşadıgımız dövrdə azərbaycanlı əhalinin 90 faizindən çoxu təmiz kərə yağından istifadə edərdilər. 20 və 25 kiloqramlıq kardon qutuda Rusiyadan təmiz kərə yağı gətirilərdi. Daha çox işləndiyi üçün dükanlarda kərə yağını norma ilə verərdilər ki, hər bir ailəyə çatsın.
Yaşadığımız Ağdamda mərkəzi bazarda quş südü axtarsaydın , hər zaman tapmaq olardı .
Zirək alverçilər SSRİ - nin hər yerindən ən "defisit" malları tapıb gətirib, Ağdamın mərkəzi bazarında,Bakınin " Kubinka " deyilən ərazilərində və digər yerlərdə satardılar.
Çox vaxt da camaat Gürcüstana ,ya Ermənistana gedərkən ordakı dükanlardan kərə yağı alıb gətirərdilər.Mənfur erməni qonşularımız donuz piyindən, yağından istifadə etdikləri üçün kərə yagından az istifadə edirdilər. Odur ki " slivicni" yaglar dükanlarda qalardı.
Onu da bildirim ki, insanlar saglam boyüyərdilər.
Ekologiya da təmiz idi, yediyimiz yeyinti məhsulları da təbii idi. Ölkələr müstəqillik əldə etdikdən sonra hər bir respublika ərzaq proqramlarını günün tələbləri səviyyəsində qurmağa çalışdılar.
Azərbaycanda kərə yağına tələbat artmağa başladı. Müstəqil respublikamız xarici ölkələrlə əlaqə saxlayaraq ticarət dövriyyələrini genişləndirməyə çalışır. .
Yeni Zelandiyadan, Almaniyadan və digər ölkələrdən idxal olunan kərə yağı baha başa gəlir. Belə ki, Yeni Zelandiyadan gətirilmiş kərə yağının bir kiloqramı 18-20 manat çıvarındadır.
İndi bazar və dükanların hər birində kiloqramı 8-10 manat arasında kərə yağı satılır .
İnsafən deyək ki, dükanların əksəriyyətində bir kiloqramlıq çəkidə satılan nehrə yağlarının qiyməti 8-10 manatdir .Bu qiymətə kərə yagı ola bilərmi? Onu da qeyd edim ki, işbazlar qatışıgı elə düzəldirlər ki, həqiqətən də kərə yagının tamı hiss olunur. Sən demə işbaz saxtakarlar ucuz marqarin və birki yaglarını südə, qatıga qataraq kərə yagının tamını alırmışlar. Əslində isə bu saxtakarlıq xəstəlik mənbəyi imiş.
Təmiz kərə yagını əldə etmək üçün bir əsr yaşamış " Həkəri " qəzetinin dini işlər üzrə şöbə müdiri, şəhid atası Məhəmməd Mürsəloglunun fikri olduqca vacibdir: " - O vaxtlar qatıgı sərnicdə saxlayardılar .Vedrə və müxtəlif qazanlar sonradan düzəldildi. Sərnic təxmini 6 litr qatıq tutur. İki sərnic qatıgı nehrəyə tokərdik. Qatigın bərkliyindən asılı olaraq normada su tokülüb qarışdirardıq . Nehrəni çalxaladıqca yag bir tərəfə ayrılardı, ayran bir tərəfə . Nehrədəki çalxalanmış məhsulu böyük teştə töküb yagı bir kiloqramlıq qaba yıgıb, ayranı ayırardıq. Əsl kərə yagı belə alınardı.İndi yeməkxanalarda bir stəkanını bir manata satılan ayranı biz o vaxtlar bolluq oldugundan arxa axıdardıq, və s.
Sonralar paltar yuyan maşın istehsal olunduqdan sonra , bəziləri qatıgı paltar yuyan maşına tökərək nehrə alırdılar. İnsanların çoxu indi get- gedə bicləşir , fırıldaqlıqla pul qazansalar da , haram qazanilan pulun bərəkəti də olmur " .
Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi bu günlərdə reydlər təşkil edərək saxta kərə yağı istehsal edən sexlərı aşkar etmişdir. Həmin sexlərdə kustar üsulla Marqarin və Sprint tipli bitki yağlarından, eləcə də digər mənşəyi bilinməyən yaglardan saxta kərə yağları istehsal olunduğu məlum olmuşdur. Cəlilabad, Masallı ,Lənkəran , Salyan və digər rayonlarda ,kənd və qəsəbələrdə belə sexlərin fəaliyyətində hüquq mühafizə orqanlarının işçilərinin, rayon rəhbərlərinin günahı böyükdür .
Azərsunun istehsal etdiyi məhsullara dovlət nəzarəti daha da artırılmalıdır .
Cünki palma yagları və ona qatilan və bilinməyən maddələrin təsiri nəticəsində insanlarda xərcəng ,mədə bagirsaq xəstəlikləri ,sonsuzluq və sair bəlalar məhz keyfiyyətsiz qidaların ucbatındandır.
Bəlkə də elə onlar saxtakarlara şərait yaradır , ayliq haqq aldıqları üçün dillənmirlər?
Hansı bölgədə cinayətkarlıq, saxtakarlıq, dələduzluq həddini aşırsa ,həmin rayonların rəhbər işçiləri günahkardır və cavabdehdirlər. Odur ki, hər bir rayonda qida təhlükəsizliyi naminə hər kəs vicdanla, məsuliyyətlə işləməli, hər cür qanun pozuntularına şərait yaratmamalıdırlar.
Bu da məlumdur ki, xaricdən gətirilən kərə yagları yerli yaglarla qarışdırılaraq açiq aşkar satılır. .
Saglam qida məhsulları əldə etmək ücün dövlət nəzarəti gücləndirilməlidir uvə saxtakarlar məsuliyyətə cəlb olunmalıdır.
Bir qrup möhtəkirlər saxta yolla pul qazanmaqla insanların sağlamlığına ciddi zərbə vururlarsa , həmin rayonun məsul şəxsləri ciddi cəzalandırılmalıdır.
Gəlin vicdanımızın səsinə qulaq asaraq bir - birimizin qədrini bilək .
Rauf İlyasoglu
