Bakıda gənc yazar özünü 17-ci
mərtəbədən ataraq intihar edib. KİV mütamadi olaraq bu
tip başlıqlı xəbərlərlə bizi həyatdan soyutmağa davam edir. Aramızdan bəziləri
belə xəbərləri motivasiyaedici informasiya şəklində də qəbul edə bilər: "Hə
əzizim, əgər cavan oğlan özünü asıbsa və mənim bu qədər problemlərim olduğu
halda birtəhər yaşayıramsa, deməli güclü insanam". Əlbəttə hər hansısa
insanı intihar etdiyinə görə qınamaq olmaz. İnsanlar bəzən sadəcə qarma-qarışıq
fikirlərinə görə dəli ola bilərlər ya da dəli olmaq həddinə çata bilərlər. Nəticədə
fərdlər özünə qəsd etməyi çıxış yolu görür. İstisnalar qaydanı pozmadığı üçün
fiziki ağrılarına görə və digər oxşar səbəblərlə intihar edənlər haqqında
danışmayacağam. "İntiharı yoxsa yaşamağı seçənlər daha cəsarətlidirlər?"
Bu sual sanki "öncə toyuq yoxsa yumurta yaranıb?" sualı kimi cavabsız
idi. İdi! Çünki, eşitdiyimə görə bir müddət əvvəl artıq bu sualın da cavabı
tapılıb. Əvvəl-axır hər bir suala cavab tapmaq olar. Necə deyərlər, axtaran
tapar. Elə haqqında bəhs edilən sualı da cavabsız qoymaq insanoğluna yaraşmaz.
Ona görə ki, bizi digər canlılardan fərqləndirən şüurlu yaradılışımızdan dolayı
əlimizdə olanı maksimal istifadə etməyimiz nəinki hüququmuz, mən hətta deyərdim
vəzifəmizdir. Əgər dövlət qarşısında vəzifələrimizi yerinə yetirməsək və yaxud
pozsaq cinayət məsuliyyətinə cəlb oluna biləriksə, yaradan qarşısında da vəzifələrimizi
yerinə yetirmədiyimiz təqdirdə, onun da qarşısında məsuliyyətə cəlb olunacağıq.
Yaradan... Tanrı, təbiət, naməlumluq və s. Üzr istəyirəm. Amma, onu necə
adlandırdığınız vecimə də deyil. Sualımızın cavabının bundan asılı olmadığına əmin
ola bilərsiniz.
Uzun müddətdir ki, bu sual düşüncəmi tərk etmir.
Yeniyetmə yaşlarımda intihar etməyi planlaşdıran insan olduğum üçün cavabı
tapmayana qədər günlərimi az da olsa gərginliklə başa vururdum. İntiharı
planlaşdırmağımı etiraf etməkdən damla olsun çəkinmirəm. Elə o iyrənc fikirlər ərəfəsində
Varisin adını unutduğum kitabında bu fakta rast gəlmişdim ki, psixoloqların
araşdırmalarına görə sən demə hər bir insanın ağlından ömründə bir dəfə belə
olsun intihar etmək qərarı keçir. Deməli, buna görə ürəyinizi sıxmağa dəyməz.
Bu faktor sizin zəif iradəli fərd olduğunuza dəlalət etmir. Həyat problemlərlə
doludur. Problemləri qucaqlamaq lazımdır, onlardan qaçmaq yox. Bu arada, artıq
sualımıza mənim qəbul etdiyim cavabın nə olduğunu artıq açıqlamış oldum. Güman
və böyük ümid edirəm ki, mənimlə razılaşarsınız. Hal-hazırda izahını tələb etməyiniz
yəqin məsələdir.
Bəli, mən iddia edirəm ki, yaşamaq xatirinə
deyil, sırf yaşamağı seçənlər cəsarətin zirvəsini fəth edən şəxslərdir. İntihar
edənlərə isə rəhmət diləyirəm. Yalnız, təəssüf hissi ilə qeyd etmək istəyirəm
ki, onlar məğlub oldular. Nəyə görə? Çünki, yaşamın əziyyətlərini deyil, ölüm
zamanı meydana gələn əzablı prosesləri seçdilər. (Bu prosesləri internet üzərindən
"ölümün əlamətləri" yazaraq tapa bilərsiniz. Bunlardan ən az əzabı
özünü asmaq, ən çox əzabı isə boğulma verir, deyə bilərik. Elə də önəmli
deyil.) Bu iki fərqli əzab "növlərini" müqayisə etməyin nə dərəcədə
doğru olduğunu da bilmirəm. Bildiyim tək şey var, hələ ki, siz qalibsiniz.
Yaşamın əziyyətləri müqabilində həyat sizə mükafatlar verir. Şübhə etmədən, öz
təcrübəmdən irəli gələn qənaətə əsasən vurğulaya bilərəm ki, bəzən problemlərinizin
həlli uğrunda gördüyünüz işlərin əvəzində həyat mükafat olaraq sizə nəinki həll
olunmuş problem bəxş edir, eyni zamanda sizi sevindirəcək daha bir hədiyyə
verir. İşdən azad olma təhlükəsi ilə üz-üzə gəldiyiniz üçün, üzərində işlədiyiniz
yeni layihənin uğurlu bitməsi ilə eyni gündə, bir neçə ay əvvəl internetdə yerləşdiyiniz
elanın satılması kimi gözlənilməz şad xəbər almağınız buna misal ola bilər. Mən
bunu bonus adlandırıam. Təbiətin bonusu. Belə hadisələr yaşama stimul verir.
Yox əgər, işdən azad olma ehtimalının 90% olduğu halda, yaxınınızın səhhəti ilə
problemi olduğu üçün və sevdiyiniz insanın həyatında başqa birisinin varlığı səbəbindən
siz dəhşətli ölüm ağrılarını seçsəniz, kim bilir axı bir neçə saniyəlik əzablardan
sonra sizi gedəcəyiniz sonsuzluqda nə gözləyir?! Və ələlxüsus da hədəfinizdə
özünü asmaq varsa, sizi basdıranda "cəsur" yox "qorxaq" adı
altında basdıracaqlar. Qulağa heç xoş gəlmir.
Ömrünü ibadətlə keçirənlər, ola bilər ki, siz
ömrünüz boyu ətrafınızdakılara yaxşılıq və xeyirxahlıq etməkdən bezməmisiniz,
zorakılıq, sui-qəsd, oğurluq, qeybət, paxıllıq, əxlaqsızlıq və s. anlayışlar
kimi çirkin işlərə bir dəfə də olsun əl atmamısınız və sadəcə işləriniz yolunda
getmədiyi səbəbindən mələk kimi insan olduğunuzu əlinizdə bayraq edərək ölümdən
sonra cənnətin qapısının üzünüzə açıq olduğuna ümid edib, özünəqəsd yolunu
seçirsinizsə, unutmamalı olduğunuz nüansı nəzərinizə çatdırım ki, heç bir dində
intihar edən möminə cənnət vəd edilmir. Əks halda, bu çox absurd olardı, elə
deyil? Planetdə hamının özünü asdığını təsəvvür edin. Təsəvvür etmək belə mənasızdır.
Yaşamın əziyyətləri ilə ölüm əzablarını müqayisə etmək fil ilə qarışqanı
müqayisə etməyə bənzəyir.
Elə bu səbəblərdəndir ki, intihar etmək cəsarət
tələb etmir və normal fərd cəsarətsiz insan olmağı üstün tutmaz.
Göründüyü qədəri ilə, hər bir halda intihar edərkən
adınız məğlubların siyahısına yazılır. Hələ də intihar etməyin daha cəsarətli
addım olduğunu düşünürsünüzsə bir həyatınızdakı həlli mümkünsüz hesab etdiyiniz
problemləri, bir də az öncə qeyd etdiyim ölüm əlamətlərini (özünü asmaq kimi) nəzərdən
keçirin.
Həyat ya sonsuzluq?
